LİDYA

Lidya, nümizmatik tarihinde bir devrimin yaşandığı, paranın icat edildiği topraklardır. Efsanevi zenginliğe sahip Kral Kroisos'un (Karun) krallığı olan Lidya, dünyanın ilk gerçek parasını üreterek ticarette ve ekonomide bir çığır açmıştır.

Lidya Darphaneleri

Lidya'nın nümizmatik tarihi neredeyse tamamen başkenti Sardes (Sart) ile özdeşleşmiştir. Diğer küçük yerleşimlerin sikke basıp basmadığı tartışmalı olsa da, Sardes antik dünyanın en önemli darphane merkezlerinden biriydi.

Sardes - Sikkenin Beşiği

Sardes'in hikayesi, paranın icadının hikayesidir. Bu süreç üç temel aşamada özetlenebilir:

Elektrum Devrimi: MÖ 7. yüzyılın sonlarına doğru, Paktolos Çayı'ndan elde edilen doğal altın-gümüş alaşımı elektrumdan ilk sikkeler basılmaya başlandı. Başlangıçta basitçe damgalanmış metal topakları olan bu nesneler, zamanla Lidya kraliyet hanedanının arması olan kükreyen bir aslan başı figürünü taşımaya başladı. Bu, devlet garantisi taşıyan ilk paraydı.
Kroisos Reformu ve Bimetalizm: Kral Kroisos (MÖ ~561-546), elektrumun değişken altın/gümüş oranının yarattığı belirsizliği ortadan kaldırmak için devrim niteliğinde bir adım attı. Sardes'teki atölyelerde geliştirilen metal ayrıştırma teknikleri (tuz sementasyonu) sayesinde, altını gümüşten ayırmayı başardı.69 Bu teknolojik atılım, dünyanın ilk bimetalik para sisteminin kurulmasını sağladı: standartlaştırılmış ağırlık ve saflıkta, biri saf altından, diğeri saf gümüşten oluşan iki ayrı sikke serisi. "Kroiseid" olarak bilinen bu sikkelerin ön yüzünde karşı karşıya duran bir aslan ve boğa protomu yer alıyordu. Bu sistem, paranın değerini garanti altına alarak ticareti daha önce hiç olmadığı kadar güvenilir ve verimli hale getirdi.
Kalıcı Miras: Lidya'nın Persler tarafından fethinden sonra bile Sardes, Pers, Yunan ve Roma dönemlerinde önemli bir darphane merkezi olarak faaliyet göstermeye devam etti. Kroisos'un icadı, tüm antik dünyaya yayılarak modern paranın temelini attı