PAFLAGONYA

Anadolu'nun kuzeyinde, Karadeniz kıyısı boyunca uzanan Paphlagonia (Paflagonya), Bithynia (Bitinya) ve Pontus (Pontus Krallığı) arasında yer alır. Bölge, adını MÖ 12. yüzyıldan itibaren bölgede yaşadığına inanılan Paflagonlar'dan alır. Coğrafi olarak Kastamonu, Sinop ve Çankırı'nın kuzeyini içine alır.

Bölge, zorlu ve dağlık yapısı sayesinde İç Anadolu'nun etkisinden büyük ölçüde ayrı kalmış ve tarih boyunca önemli bir ölçüde yerel kimliğini korumuştur. Homeros, Paflagonları Troya Savaşı'nda Priamos'un müttefiki olarak anar, bu da onların köklü bir geçmişe sahip olduğunu gösterir.

Paflagonya Darphaneleri

Bölgenin coğrafi ve siyasi parçalanmışlığı, sikke basımına da yansımıştır. Darphaneler, genellikle kıyıdaki önemli ticaret merkezleri ve iç bölgelerdeki yerel yöneticilerin merkezlerinde yoğunlaşmıştır. Sinope (Sinop) bölgenin en önemli Hellenistik ve Roma dönemi darphanesidir. Amastris (Amasra) Pontus döneminde gelişen bir kıyı kentidir. Pompeiopolis (Taşköprü) İç bölgede önemli bir Roma kentidir.

Sinope ve Yerel Otonomi - Bağımsızlıktan Pontus Egemenliğine

Paphlagonia sikkeleri, bölgenin siyasi ve kültürel evrimini yansıtan zengin bir çeşitlilik gösterir.

Sinope'nin Özerkliği: Bölge nümizmatiğinin kalbi olan Sinope, MÖ 5. yüzyıldan itibaren kendi gümüş ve bronz sikkelerini basmıştır. Sikke tipleri, kentin denizcilik ve ticaret kimliğini yansıtır:
- Ön Yüz: Genellikle bir kartal veya başı kartal başlığı (amblem) içinde olan Kent Tanrıçası (Tyche) tasvir edilir.
- Arka Yüz: Deniz tanrısı Poseidon'un (veya bir nehir tanrısı) tasviri veya ticaretin sembolü olan ton balığı gibi balık figürleri kullanılır.
Bölgesel Krallar (Pylaimenes Hanedanı): MÖ 4. yüzyılda Paflagonya'nın iç bölgelerinde egemen olan yerel Pylaimenes ailesi (özellikle Kottos) adına basılan sikkeler, bölgenin Hellenistik öncesi dönemdeki yerel yönetim yapısını gösterir. Bu sikkeler, genellikle sade tasarımlara sahiptir.
Pontus Krallığı'nın Etkisi: MÖ 3. yüzyıldan itibaren bölge, Pontus Krallığı'nın (özellikle VI. Mithridates Eupator) egemenliğine girmiştir. Bu dönemde, Paflagonya darphaneleri Pontus tarzı sikkeler basmaya başlamış, bu da bölgenin siyasi bağımsızlığını kaybettiğini ve Helenistik Pontus kültürüyle bütünleştiğini gösterir. Ancak, kıyı kentleri (özellikle Sinope), Mithridates'e karşı zaman zaman ayaklanarak kendi özerk sikkelerini basma geleneğini sürdürme çabasına girmiştir.