PONTUS

Pontus (Yunanca'da "deniz" anlamına gelir), Anadolu'nun kuzeydoğu kesiminde, Karadeniz kıyısı boyunca uzanan geniş bir bölgedir. İlk başlarda bölgeye yerleşen Pers kökenli Mithridates hanedanının egemenliği altında, MÖ 3. yüzyılda bağımsız bir Helenistik krallık olarak kuruldu. En parlak dönemini, Roma'nın doğudaki en büyük rakibi olan ve

imparatorluk ordularına uzun yıllar direnen VI. Mithridates Eupator döneminde yaşadı. Pontus, coğrafi olarak Karadeniz'in zenginlikleri ile doğu ile batı arasındaki ticaret yollarına hakim konumu sayesinde büyük bir güç ve refah elde etmiştir.

Pontus Darphaneleri

Pontus Krallığı, genişlemesi ve ticaret ağları sayesinde Anadolu'nun en büyük darphane ağlarından birine sahip olmuştur. Krallık sikkeleri, Helenistik krallıklar geleneğine uygun olarak, hem altın, gümüş hem de bronz olarak basılmıştır.

Önemli Darphaneler:

Amaseia (Amasya): Krallığın ilk başkenti ve önemli bir iç bölge darphanesi.
Sinope (Sinop): Karadeniz'in en önemli liman kenti ve VI. Mithridates'in son başkenti.
Amisus (Samsun): Zengin sikkeler basan bir diğer önemli kıyı kenti.

VI. Mithridates Eupator - İki Dünya Arasında Bir İmparator

Pontus sikkeleri, özellikle VI. Mithridates Eupator döneminde (MÖ 120-63) zirveye ulaşmış, krallığın Helenistik mirası ile Pers kökenlerini birleştiren özgün bir sanatsal üslup sergilemiştir.

Sikke Portreleri: Mithridates'in sikkeleri, Helenistik portre sanatının en güzel örneklerinden bazılarını taşır. Mithridates, sikkeler üzerinde kendini bir kahraman veya bir tanrı gibi gösterir; yüzündeki dramatik ifade, uzun dalgalı saçları ve boynunun etrafındaki aslan postu veya Athena miğferi, onun hem krallığını hem de savaşçı gücünü vurgular.
Helenistik Simgeler: Sikkeler, Zeus, Athena ve Herakles gibi klasik Yunan tanrılarının tasvirlerini yoğunlukla kullanır. Sinope'de basılan gümüş sikkeler üzerinde, genellikle Geyik (Artemis'in kutsal hayvanı) veya Pegasos gibi figürler bulunur.
Pers Etkisi ve Yerel Kimlik: Tamamen Helenistik üsluba sahip olmasına rağmen, bazı sikkeler üzerinde, krallığın kurucu hanedanının Pers kökenlerine gönderme yapan yıldız ve hilal (ay) sembolleri yer alır. Bu semboller, Mithridates'in hem Doğu'nun hem de Batı'nın mirasçısı olduğu iddiasını nümizmatik düzlemde gösterir.
Roma ile Mücadele: Mithridates'in Roma ile yaptığı uzun savaşlar döneminde, özellikle Amisus ve Sinope'de basılan bronz sikkelerde, savaş aletleri ve zaferi simgeleyen Nike figürleri sıkça kullanılmıştır. Bu, sikkelerin aynı zamanda birer propaganda aracı olarak kullanıldığını gösterir.